Theo báo cáo, các tỉnh Tây Nguyên hiện đang phải đối mặt với nguồn nước bị thiếu hụt nghiêm trọng, còn một số nơi có mưa nhưng lượng mưa lại thấp hơn từ 10–30%. Tỉnh Đăk Lăk đã phải tưới từ 6 đến 7 lần, Lâm Đồng từ 3 đến 4 lần. Nông dân đang phải tiêu tốn thêm tiền để bơm nước tưới cho cây cà phê trong khi chưa có mưa.
Trước khi phải đối mặt với đợt thời tiết khô hạn này, đầu vụ 2015/16 thời tiết lại rét bất thường, cây cà phê bị nhiễm “cúm” khi ra hoa, bị rụng lá hàng loạt, sau đó lại bị ảnh hưởng của sương muối. Chỉ trong 3 ngày, toàn tỉnh Lâm Đồng đã có 700 hecta cà phê bị chết hoặc có dấu hiệu ngừng sinh trưởng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất của hai vụ tiếp theo.
Trong khi đó, giá cà phê trên thị trường bán khống đang ở mức thấp, còn giá trên thị trường hàng thực lại cao hơn. Hiện nay, Brazil bán với mức giá +300 USD, Indonesia +150 USD, ở Việt Nam +60 USD, trước đây ở mức giá trừ lùi -150.
Giá cà phê hiện nay quá thấp, chỉ 38.600 đồng/kg, khiến nông dân và nhà xuất khẩu đều bị thua lỗ, nhất là các doanh nghiệp tham gia thị trường bán hàng trừ lùi.
Theo số liệu sơ bộ của Tổng Cục Hải Quan, dự kiến lượng xuất khẩu tháng 4 chỉ đạt 110.000 tấn với kim ngạch đạt khoảng 225 triệu USD. Dự kiến 4 tháng đầu năm 2015, lượng xuất khẩu chỉ đạt khoảng 465.000 tấn với 968 triệu USD kim ngạch, giảm 41,8% về lượng và giảm 39,4% về kim ngạch so với cùng kỳ năm trước.
Theo thông tin khảo sát tại thị trường Châu Âu, tại các kho hàng ở Châu Âu rất khan hàng cà phê Robusta từ Việt Nam, mà sẵn cà phê Robusta của Brazil. Tuy nhiên, người dân Châu Âu không chuộng Robusta từ Brazil, trong khi giá loại cà phê này lại cao hơn rất nhiều so với cà phê từ Việt Nam.
Vicofa cho rằng các nhà đầu cơ đang thao túng thị trường cà phê bán khống trong khi cà phê hàng thực thiếu và bán theo giá cộng cao, đồng thời khuyến cáo các nhà xuất khẩu Việt Nam cần cân nhắc thực tế này để có cách bán hàng phù hợp.
Theo Vicofa, sản lượng cà phê giảm đã kéo theo lượng hàng xuất khẩu giảm mạnh so với cùng kỳ năm ngoái, và lượng tồn kho trong dân không còn nhiều như các nguồn thông tin nước ngoài đã đưa.
Với tình hình bất ổn của thời tiết, hạn hán nghiêm trọng, tỷ lệ diện tích cây cà phê già cỗi vẫn tiếp tục tăng trên 30%, Vicofa nhận định sản lượng và xuất khẩu cà phê của Việt Nam niên vụ tới 2015/16 sẽ tiếp tục giảm.